Jesienią 1939 roku Adolf Hitler – po odbytej w sopockim Grand Hotelu naradzie z niemieckimi psychiatrami – nakazał powołanie instytucji odpowiedzialnej za systematyczną realizację programu eliminacji „niegodnych życia istnień”. Dyrektywa w tej sprawie zapoczątkowała ściśle tajną „Aktion T-4” i późniejszą „Aktion 14f13”. Były to akcje likwidacji osób zakwalifikowanych jako „zbędnych” dla III Rzeszy. Jednym z miejsc masowych mordów w ramach „Aktion T-4” i „Aktion 14f13” stał się malowniczo położony zamek Hartheim. (…) W renesansowym zamku w Górnej Austrii naziści uśmiercili 30 tys. osób uznanych za „niegodne życia”. Było wśród nich ponad tysiąc obywateli przedwojennej Polski.
Marek Rabiega, Hartheim – zamek smierci, Biuletyn IPN pamięć.pl, nr 8/2012
Jesienią 1939 roku Adolf Hitler – po odbytej w sopockim Grand Hotelu naradzie z niemieckimi psychiatrami – nakazał powołanie instytucji odpowiedzialnej za systematyczną realizację programu eliminacji „niegodnych życia istnień”. Dyrektywa w tej sprawie zapoczątkowała ściśle tajną „Aktion T-4” i późniejszą „Aktion 14f13”. Były to akcje likwidacji osób zakwalifikowanych jako „zbędnych” dla III Rzeszy. Jednym z miejsc masowych mordów w ramach „Aktion T-4” i „Aktion 14f13” stał się malowniczo położony zamek Hartheim. (…) W renesansowym zamku w Górnej Austrii naziści uśmiercili 30 tys. osób uznanych za „niegodne życia”. Było wśród nich ponad tysiąc obywateli przedwojennej Polski.
Marek Rabiega, Hartheim – zamek smierci, Biuletyn IPN pamięć.pl, nr 8/2012
-
Listy transportowe więźniów-inwalidów do KL Dachau / KL Dachau-Sanatorium 14.8.1941 – 4.2.1942
Notatka #1 (Aktennotiz)
W przypadku list transportowych więźniów-inwalidów z KL. Gusen do KL Dachau lub „Dachau/Sanatorium dla więźniów” z 14.8.1941, 15.8.1941, 16.8.1941, 18.8.1941, 19.8.1941, 20.8.1941, 21.8.1941, 3.12.1941, 4.12.1941, 5.12.1941, 6.12.1941, 8.12.1941, 9.12.1941, 10.12.1941, 4.2.1941 stwierdzono, że więźniowie ci nie dotarli do KL. Dachau, natomiast po 1-2 dniach lub po 2-6 tygodniach zostali odnotowani w KL. Mauthausen jako osoby zmarłe. Arolsen, 9.4.1964
Notatka #2 (Hinweis-Blatt)
Te listy transportowe nigdy nie dotaryły do KL Dachau. 27.11.1962
Landgericht Köln, Untersuchungsrichter H. Ohrem, Arolsen Archives (kopie) Transportlisten von Häftlings-Invaliden zum KL Dachau 14.08.41 – 04.02.42Listy 17 transportów
12.8.1941 wt. – 70 więźniów
13.8.1941 śr. – 80 więźniów
14.8.1941 czw. – 45 więźniów
15.8.1941 pt.- 75 więźniów
16.8.1941 sob. – 75 więźniów
18.8.1941 pon. – 80 więźniów
19.8.1941 wt. – 75 więźniów
20.8.1941 śr. – 80 więźniów
21.8.1941 czw. – 90 więźniów
3.12.1941 czw. – 60 więźniów
4.12.1941 pt. – 60 więźniów
5.12.1941 sob. – 60 więźniów
6.12.1941 pon. – 61 więźniów
8.12.1941 wt. – 60 więźniów
9.12.1941 śr. – 60 więźniów
10.12.1941 czw. – 63 więźniów
4.2.1942 śr. – 77 więźniówTransporty nie odbywały się w niedziele
-
Fotografia przedstawiająca zniszczenie figury Matki Bożej Niepokalanie Poczętej znajdującej się w na rynku w Pogorzeli, zima 1939/40.
Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Pogorzeli -
Kancelaria szpitalna mieściła się w bloku 28, między izbą kapo a apteką, i była jak gdyby filią głównej kancelarii obozowej. Tutaj zapisywano dokładnie więźniów przychodzących w ,,stan chorych” i opuszczających szpital oraz zakładano wszystkim chorym historie choroby i karty gorączkowe, które wraz z pacjentami kierowano do odpowiednich oddziałów. Codziennie rano i wieczorem pisarz szpitalny liczył chorych, dane uzgadniając z główną kancelarią obozową. Zmarłym wpisywano przyczynę śmierci i następnie za pośrednictwem Oddziału Politycznego skreślano ich z ewidencji obozu, a rodzinie przesyłano zawiadomienie o zgonie. Ludziom, którzy zostali zamordowani lub ginęli w różnych akcjach likwidacyjnych, jako przyczynę zgonu z rozkazu władz obozowych wpisywano choroby zmyślone, przeważnie zapalenie płuc, udar serca itp. Zamordowanym przy pracy dawano adnotację: ,,zginął przy próbie ucieczki”.
Przez kamieniołom i kolczasty drut – Zbigniew Wlazłowski, Wydawnictwo Literackie, 1974 s. 63
